ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸಿದ್ದಾಪುರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಇರುವ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಬುರುಡೆ ಜಲಪಾತ ತನ್ನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಹೆಸರಿನಿಂದಲೇ ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಆದರೆ “ಬುರುಡೆ” ಎಂಬ ಹೆಸರು ಹೇಗೆ ಬಂದಿತು ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಬಹುತೇಕ ಜನರಲ್ಲಿ ಕುತೂಹಲ ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಹೆಸರಿನ ಹಿಂದೆ ಪ್ರಕೃತಿ, ಭೂವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಜನಪದ ಕಥೆಗಳು ಸೇರಿಕೊಂಡಿರುವ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಇದೆ.
ಬುರುಡೆ ಎಂದರೇನು?
ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ “ಬುರುಡೆ” ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗುಂಡಿ, ಕುಳಿ ಅಥವಾ ಒಳಗುಂಡಿದ ಆಕಾರ ಸೂಚಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಜಲಪಾತದ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ನೀರು ಬಿದ್ದಾಗ, ಕಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿ ಆಳವಾದ ಗುಂಡಿಯಂತಹ ರಚನೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ನೀರು ಜೋರಾಗಿ ಬೀಳುವಾಗ ಆ ಗುಂಡಿಯೊಳಗೆ ಸುತ್ತುತ್ತಾ ಹರಿಯುವ ದೃಶ್ಯ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಶಿಷ್ಟ ಆಕಾರವೇ ಜಲಪಾತಕ್ಕೆ “ಬುರುಡೆ” ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬರಲು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಭೂವಿನ್ಯಾಸದಿಂದ ಬಂದ ಹೆಸರು
ಬುರುಡೆ ಜಲಪಾತ ಇರುವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಬಂಡೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಲ್ಲಿನ ತಟ್ಟೆಗಳ ನಡುವೆ ಆಳವಾದ ಕುಳಿಗಳು ಸಹಜವಾಗಿ ರೂಪಗೊಂಡಿವೆ. ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಹರಿಯುವ ನೀರಿನ ಒತ್ತಡದಿಂದ ಈ ಗುಂಡಿಗಳು ಇನ್ನಷ್ಟು ಆಳವಾಗಿವೆ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ ಸ್ಥಳೀಯರು ಈ ಜಲಪಾತವನ್ನು ಬುರುಡೆ ಇರುವ ಜಲಪಾತ ಎಂದು ಕರೆಯಲು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದು, ಅದೇ ಹೆಸರು ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಬಳಕೆಗೆ ಬಂದಿದೆ.
ಸ್ಥಳೀಯ ಜನಪದ ನಂಬಿಕೆ
ಕೆಲವು ಗ್ರಾಮಸ್ಥರ ಮಾತಿನ ಪ್ರಕಾರ, ಹಿಂದೆ ಇಲ್ಲಿ ನೀರು ಬಿದ್ದಾಗ ಉಂಟಾಗುವ ಭಾರೀ ಶಬ್ದ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸುತ್ತು “ಬುರುಡೆ ಹೊಡೆದಂತೆ” ಅನುಭವವಾಗುತ್ತಿತ್ತಂತೆ. ಅದರಿಂದಲೂ ಈ ಹೆಸರು ಜನಬಾಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯಾಯಿತು ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಜನಪದ ಕಥೆಗಳು ಜಲಪಾತದ ಹೆಸರಿಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ರಹಸ್ಯಮಯತೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ.
ಹೆಸರಿನ ಜೊತೆ ಬೆಸೆದುಕೊಂಡ ಪ್ರಕೃತಿ ಸೌಂದರ್ಯ
ಹೆಸರು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಬುರುಡೆ ಜಲಪಾತದ ಸುತ್ತಲಿನ ದಟ್ಟ ಕಾಡು, ಹಸಿರು ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಶುದ್ಧ ಗಾಳಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ಅಪರೂಪದ ಅನುಭವ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಹೆಸರಿನ ಹಿಂದೆ ಇರುವ ಅರ್ಥವನ್ನು ತಿಳಿದ ನಂತರ, ಈ ಜಲಪಾತವನ್ನು ನೋಡುವ ಅನುಭವ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಾರಾಂಶ
ಬುರುಡೆ ಜಲಪಾತ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಯಾವುದೇ ಕತೆಗಿಂತಲೂ, ಅಲ್ಲಿನ ಪ್ರಕೃತಿಯ ರೂಪ, ಕಲ್ಲಿನ ಆಕಾರ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಹರಿವಿನ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯದಿಂದಲೇ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡದ್ದು. ಪ್ರಕೃತಿಯೇ ತನ್ನದೇ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಜಲಪಾತಕ್ಕೆ ಹೆಸರು ನೀಡಿದಂತಿದೆ.