ಶಬರಿಮಲೆ ಶ್ರೀ ಅಯ್ಯಪ್ಪಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಇರುವ 18 ಪವಿತ್ರ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳು (ಪತಿನೆಟ್ಟಾಂ ಪಡಿ) ಭಕ್ತನ ಆತ್ಮಶುದ್ಧಿ ಹಾಗೂ ಆತ್ಮಶಾಸನದ ಸಂಕೇತಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ಏರುವುದು ಕೇವಲ ದೇಹದ ಪ್ರಯಾಣವಲ್ಲ; ಅದು ಮನಸ್ಸು, ವ್ರತ ಮತ್ತು ಶಿಸ್ತುಗಳ ಮೂಲಕ ನಡೆಯುವ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಯಾತ್ರೆ.
18 ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳ ಅರ್ಥ
ಪರಂಪರೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಈ 18 ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳು ಮಾನವನೊಳಗಿನ ವಿವಿಧ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ:
ಐದು ಇಂದ್ರಿಯಗಳು – ದೃಷ್ಟಿ, ಶ್ರವಣ, ಘ್ರಾಣ, ರುಚಿ, ಸ್ಪರ್ಶ
ಐದು ಪ್ರಾಣಶಕ್ತಿಗಳು – ಪ್ರಾಣ, ಅಪಾನ, ವ್ಯಾನ, ಉದಾನ, ಸಮಾನ
ಎಂಟು ಆಂತರಿಕ ದೋಷಗಳು – ಕಾಮ, ಕ್ರೋಧ, ಲೋಭ, ಮೋಹ, ಮದ, ಮಾತ್ಸರ್ಯ, ಅಹಂಕಾರ, ಅಜ್ಞಾನ
ಈ ಎಲ್ಲವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಿ ಜಯಿಸಿದಾಗಲೇ ಭಕ್ತನು ದೇವದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯನಾಗುತ್ತಾನೆ ಎಂಬ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳು ಸಾರುತ್ತವೆ.
ವ್ರತ ಮತ್ತು ಶಿಸ್ತು
18 ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ಏರುವ ಮೊದಲು ಭಕ್ತರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 41 ದಿನಗಳ ವ್ರತ ಪಾಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸತ್ಯ, ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ, ಅಹಿಂಸೆ, ಶುದ್ಧ ಆಹಾರ ಹಾಗೂ ಸಂಯಮಿತ ಜೀವನವೇ ಈ ವ್ರತದ ಮೂಲತತ್ವಗಳು.
ಇರುಮುಡಿ ನಿಯಮ
ಇರುಮುಡಿ ಧರಿಸಿದ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಮಾತ್ರ 18 ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ಏರುವ ಅನುಮತಿ ಇದೆ. ಇದು ಭಕ್ತನ ಸಂಕಲ್ಪ, ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದ್ದು, ಅಯ್ಯಪ್ಪಸ್ವಾಮಿಗೆ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಪೂಜೆಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ.
ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ವಿನಯ
ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ಪಾದರಕ್ಷೆ ಇಲ್ಲದೆ ಏರುವುದು ಎಲ್ಲರೂ ಸಮಾನರು ಎಂಬ ಭಾವನೆಗೆ ಪ್ರತೀಕ. ಜಾತಿ, ವರ್ಗ, ಭೇದಗಳೆಲ್ಲ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಅರ್ಥಹೀನವಾಗುತ್ತವೆ.
ಸಾರಾಂಶ
ಶಬರಿಮಲೆಯ 18 ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳು ಭಕ್ತನಿಗೆ ಆತ್ಮನಿಯಂತ್ರಣ, ಶುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ವಿನಯದ ಪಾಠ ಕಲಿಸುತ್ತವೆ. ದೇವದರ್ಶನಕ್ಕಿಂತ ಮುನ್ನ, ಸ್ವಯಂಶುದ್ಧಿಯೇ ಮುಖ್ಯ ಎಂಬ ಸಂದೇಶವೇ ಈ ಪವಿತ್ರ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳ ಮೂಲ ಅರ್ಥ.